Halkla İlişkiler siyasal iletişim sürecinde yer alan pazarlama, reklâmcılık ve propaganda gibi bazı işlevlere sahiptir. Bu işlevlerin bazıları diğer alanlarla örtüşmekte, bazıları ise yalnızca halkla ilişkilerin özgün işlevleri olarak nitelendirilebilmektedir. Halkla ilişkilerin siyasal iletişim sürecindeki işlevleri genel olarak şöyle sıralanabilir.
- Halkla ilişkiler yöntemlerinde mesajın haber eşdeğeri ölçüsünde değerlendirilmesi. Siyasal parti ve adaylar seçmenlerin karar süreçlerini etkilemek ve oy alabilmek amacıyla çeşitli iletişim araç ve yöntemlerinden yararlanmaktadırlar.
Özellikle günümüz seçimlerinde kampanyaların önemi büyük oranda arttığından, başta televizyon olmak üzere, gazete, radyo, internet, afiş, ilan, broşür, miting ve yüz yüze görüşmeler seçmenlere mesaj iletme aracı olarak yoğun bir şekilde kullanılmaktadır (Kalender 2003: 32). Uztuğ da ( 2004: 57) siyasal iletişimin en önemli aktörü olarak, haber medyasını görmektedir. Yazar’a göre haber medyası yöneten-yönetilen ilişkisinde önemli bir kamuoyu ve gündem oluşturmakta ve denetim yaparak, bu konularda seçmen halkı bilgilendirmektedir.
Bu bilgilendirme sürecinde, halkla ilişkiler yöntem ve tekniklerine başvurulması halinde iletişim sürecinde kitle iletişim aracı belli bir para karşılığında kiralanmadığından; sürecin yönetimi medya çalışanlarının kontrolündedir. Günümüzün demokratik rejimlerinde medya kuruluşu kendi yayın politikasına göre seçtiği konuları, haberleri, içerikleri yayın kapsamına almaktadır.
Siyasetçilerin ve onlar adına çalışan uzman danışmanlarının medya kuruluşunun tercih ve seçimlerine belli oranlarda etkide bulunma imkânı bulunsa da bu imkân şartlarla sınırlıdır. Medya kuruluşu, siyasetçinin veya partisinin basın toplantılarını, basın bültenlerini, davetlerini istenilen zamanda, kapsamda (sayfa sayısı, yayın saati) yayınlayıp yayınlamama ve kendi yorumlarını ekleme şansına sahiptir.
Yayınlanmasına ilişkin medya kuruluşundan kaynaklanan zorluklara ve kısıntılara rağmen avantajlı yönü söz konusu mesajın ücretsiz yayınlanması bazen çok yüksek reklâm eşdeğeri bedele çok sınırlı bir bütçeyle ulaşılmasıdır.
Halkla ilişkiler sürecinde, mesajı yayınlayan medya kuruluşunun yayın kontrolünü elinde tutması bazı noktalarda halkla ilişkileri yürüten siyasal parti ve siyasetçinin daha objektif ve tarafsız olduğu imajını doğurur. Çünkü seçmen bir açıkoturumda, söyleşi programında, tartışma programında, konferansta, basın toplantısında verilen mesajlara veya siyasetçiyi doğal ortamlarda gösteren haberlere, resim ve görüntülere reklâmdan daha fazla inanma eğilimindedir. İnandırıcılığı arttıran unsur sürecin doğal, kendiliğindenmiş izlenimi yaratan gelişimidir.
- Siyasal partiler, hareketler ve siyasetçiler açısından gelişen olayların, toplantıların, alınan kararların; haber değeri olan öyküler ve kurgular biçiminde duyurusunun planlanması. Bu öyküler ve olaylar planlanırken hedef kitlelerin duygusal ve düşünsel süreçleri dikkate alınmalı, olaylar örgüsü onları etkileyebilecek biçimde oluşturulmalıdır.
- Geleneksel ve yeni medya olarak isimlendirebileceğimiz medya kuruluşlarının önde gelen çalışanları ile olumlu ilişkilerin kurulması ve geliştirilmesi.
- Siyasal partilerin ve siyasetçilerin yaşam öykülerinin, kişisel özelliklerinin, niteliklerinin, yeteneklerinin kamuoyuna bildirim sürecinde başta köşe yazarları, program yapımcıları, muhabirler, sunucular olmak üzere diğer kanaat önderlerine denetlenmiş bilginin ulaştırılması bunların kullanılmasının sağlanması.
- Siyasal partinin ve siyasetçilerin gündemi etkileme çalışmalarının yönlendirilmesi. Gündeme ilişkin ileriye sürülen fikirlere ilişkin söylemlerin yaygınlaştırılması ve hatırlatılması.
- Tartışma programları, basın toplantıları, seçim gezileri, miting, törenler gibi halkla ilişkiler kapsamına giren etkinliklerin medya kuruluşlarında siyasal partinin ve siyasetçilerin lehine yer almasını sağlayacak biçimde haberleştirilmesi ve kitle iletişim araçları ile kamuoyunun ilgisini çekecek biçimde sunulması (Uztuğ 1999: 118).
Zübeyde Süllü
Selçuk İletişim Dergisi
0 yorum:
Yorum Gönder